Droga do Naszhiar przypisy
Dodane przez Aquarius dnia Czerwca 29 2011 19:41:31
PRZYPISY:
"Droga do Naszhiar" ("Vida Naszhiar") to najwybitniejsze dzieło w skromnej twórczości Lhynne-Ly, tragicznie zmarłej pisarki i działaczki na rzecz równouprawnienia mniejszości seksualnych. Powieść, przyjęta przez krytyków bardzo ciepło, zaś przez społeczeństwo z zainteresowaniem, znalazła się na indeksie w Czasie Chaosu. Sama pisarka, otwarcie przyznająca się do związku z inną kobietą, została zamordowana przez radykalne bojówki. Po jej śmierci Naszhiar stało się miejscem wybuchu jednego z najsławniejszych buntów przeciw nowej władzy, określanego nazwą "bunt zboczeńców", która, choć w zamierzeniu pogardliwa, została przyjęta z dumą przez samych buntowników. Wydarzenia te opisał po zakończeniu wojny domowej Easare-Tharnes, w swojej powieści "Ognie w Naszhiar" składając hołd pisarce oraz ludziom, którzy wraz z nim uczestniczyli w tamtych wydarzeniach.
Powieść opisuje wędrówkę grupki ludzi do Meleka Naszhiar, miejsca znanego ze świątyni, w której udzielano ślubów, nie zwracając uwagi na płeć, wiek, pochodzenie czy nawet pokrewieństwo partnerów. Choć historie o zwyczajach w Naszhiar, zaniechanych po Rebelii Nordyjskiej, były popularne na Ranal, czasem jako symbol degeneracji, czasem - tolerancji, dopiero powieść Lhynne-Ly przyniosła Enklawie sławę i spowodowała pojawienie się zwyczaju wędrówek w celu złożenia sobie przysiąg w ruinach świątyni. Nie trzeba chyba dodawać, że do Naszhiar podróżowali głównie homoseksualiści - większość postaci w powieści to zresztą osoby o tej właśnie orientacji. W toku akcji dogłębnie poznajemy psychikę bohaterów oraz ich historie, w których poza wątkami obyczajowymi i historycznymi przewijają się też motywy fantastyczne, nawiązujące do mitologii rejonów, z których bohaterowie pochodzą i przez które podróżują. Takie przemieszanie wątków, unikalna, szkatułkowa kompozycja oraz ciekawe postacie, z których niemal każda cos ukrywa - to wszystko zapewniło pisarce sławę. Książka zaliczana jest do najwybitniejszych osiągnięć przedwojennej ranalskiej literatury.
Prezentowany poniżej fragment pochodzi z przygotowywanego właśnie do wydania na Ziemi tłumaczenia.
SŁOWNICZEK:
Meleka - enklawa. Określenie używane w stosunku do miejsc, gdzie zachowały się pewne specyficzne formy kultu religijnego. Najbardziej znaną enklawą jest Skaar, gdzie funkcje kapłańskie pełnią kobiety.
Hird - zwierze kopytne, używane jako zwierze juczne i pociągowe oraz wierzchowiec. Hirka - samica tego gatunku, a także pejoratywne określenia na kobietę - "baba", "jędza", "poczwara". Z reguły nie używa się w podobnym kontekście słowa "hird".
"Twoja historia nam umyka" - konstrukcja dość typowa dla foriańskiego, tłumaczka uznała za stosowne przełożenie jej dosłownie.
Nordowie - jeden z ludów na Ranal, słowo używane też w znaczeniu "barbarzyńcy" albo "poganie".
Słowo "człowiek" jest w tym tekście używane w sensie "osoba".
Sisira - zwierzątko rozmiarów małego kota, o najczęściej białym, fioletowo pręgowanym futrze
Veme hi rhgne fanaahselahi - "Nieznanej Potędze za moje ocalenie" - napis dość często spotykany na przydrożnych kapliczkach.
Razeghe - właściwie "fana-razeghe", dosłow nie "używający mocy umysłu", określenie telepaty. Kastiisa - dosł. "światełko", pieszczotliwy zwrot "Odziedziczą twoje imię" - prawdopodobnie chodzi o pierwszy człon imienia, w wielu rodzinach istnieje tradycja nadawania pierworodnym imienia, składającego się z pierwszego członu który należał do ojca (lub matki) i drugiego, dobranego wedle uznania rodziców. Hi kast - dosł. "moje światło" Reasoe - "szlachetny", zwrot grzecznościowy Kashriz - uczony, mistrz azher - duży drapieżnik występujący na północy Ranal "jasnej jak kryształ krwi, płynącej w jego żyłach" - my powiedzielibyśmy "błękitnej krwi", ale Ranalanie mają niebieską skórę i krew o fioletowawym zabarwieniu "awa zir kast" - "jesteś światłem", pozdrowienie stosowane względem bliskich osób
KILKA UWAG NA TEMAT FONETYKI FORIAŃSKIEJ:
Większość liter należy wymawiać tak, jak w języku polskim. A więc "w" jak polskie "w", "j" jak polskie "j" - wiem, że z tymi literami są najczęściej problemy. Nie zdecydowałam się na transkrypcję tych głosek jako "v" i "y" z tej przyczyny, że forianie znają literę odpowiadającą "v", rzadko używaną i wymawianą jak "w". Istnieje też głoska (i litera) odpowiadająca "y".
Foriańską głoskę odpowiadającą polskiemu "sz" zdecydowałam się stranskrybować jako "szh", jako, że "sh" wymawiane jest inaczej zaś zwykłe polskie "sz" jest jednak trochę za słabe. "Szh" to głoska gardłowa, twarda. Występuje dość rzadko w rdzennie foriańskich wyrazach, pojawia się zaś w tych zaczerpniętych z języków innych ludów Ranal albo z języków ziemskich.
Głoska "h", bardzo częsta w foriańskim, jest głoską gardłową, często występuje w zbitkach takich jak "th", "sh", "gh", "kh", "gkh" i innych.
